Geef een korte en duidelijke beschrijving.
De innovatie die wij indienen is de Energiedamwand. Met dit systeem wordt thermische energie gewonnen uit het oppervlaktewater en de ondergrond. Met behulp van een warmtepomp wordt de thermische energie opgewaardeerd voor de verwarming van gebouwen in de omgeving. Het systeem kan daarnaast ook omgedraaid worden om zo gebouwen te koelen tijdens de warme zomermaanden. Met de Energiedamwand als TEO (thermische energie uit oppervlaktewater) systeem, geven we kadeconstructies een dubbele functie: naast het keren van grond en water leveren deze constructie ook energie! In Nederland worden zeer veel stalen damwanden toegepast voor grond en waterkerende constructies. Zowel bij de versterking van dijken als bij de aanleg en vervanging van kadeconstructies. Wanneer damwand in een dijk wordt toegepast, wordt de versterkende functie van de damwand vaak alleen bij hoog water aangesproken. Door de damwand ook een duurzame functie te geven, heeft de damwand altijd een nuttige functie. Nederland is wereldwijd koploper in het gebruik van damwanden en kent zelfs de meeste damwanden per vierkante km ter wereld. Door hier energiedamwanden van te maken kunnen deze constructies, in combinatie met een warmtepomp, naast de civieltechnische functie ook nabijgelegen gebouwen van duurzame warmte voorzien.
Geef onder punt 1 t/m 6 duidelijk aan wat de toegevoegde waarde is van jouw inzending. Bekijk de criteria waarop de jury van de Waterinnovatieprijs de inzendingen toetst.
Beschrijf kort voor welk probleem of voor welke uitdaging jouw project een oplossing biedt en op welke manier.
TEO (thermische energie uit oppervlaktewater) is een van de meest interessante bronnen voor duurzame energie in Nederland. In potentie bevat het oppervlakte water een enorme hoeveelheid energie. Als we uit het water van de Rijn 1 graad Celsius aan energie zouden kunnen winnen, is dit vergelijkbaar met de energie die 10 kolencentrales leveren. De vraag is alleen hoe we deze energie kunnen winnen. De energie damwand is hier een oplossing voor. De stalen damwand krijgt een extra functie als warmtewisselaar voor het onttrekken van thermische energie aan oppervlaktewater (aquathermie) en de ondiepe ondergrond en kan zo nabijgelegen gebouwen van duurzame energie voorzien.
Is jouw inzending vernieuwend en origineel ten opzichte van het bestaande aanbod? Steek jij jouw nek uit? Is er sprake van doorontwikkeling en vasthoudendheid?
Vernieuwend is het toevoegen van een tweede duurzame functie aan de damwand. Het thermisch activeren van civiele constructies is ook nieuw en heeft een grote potentie. Verduurzaming van onze energievoorziening betekent een vraag naar meer en nieuwe duurzame energiebronnen. De energie damwand is zo'n nieuwe energiebron. Na de haalbaarheidsstudie zijn sinds 2020 twee pilots actief in Nederland. In De Zweth is een pilot ingericht om de karakteristieken van de energie damwand nader te onderzoeken en een eerste praktische toepassing is in de jachthaven van Enkhuizen. Daarnaast is recent de energie damwand geplaatst bij het Swettehûs in Friesland. Een volledig circulair gebouw van de Provincie. Een innovatie komt pas van de grond door toepassing!
Is jouw inzending kostenefficiënt en levert het een concrete besparing op? Heb je eventueel een business case?
De energiefunctie lift letterlijk, en ook economisch, mee met het plaatsen van een damwand. De collectoren worden op de damwand gelast en met de damwand de grond ingebracht. De meerkosten voor het plaatsen van het energiesysteem zijn dus ook zeer beperkt, namelijk slechts het oplassen van de collectoren. Overigens is het ook mogelijk om bestaande damwand van collectoren te voorzien, die wisselen dan alleen warmte met het water uit. Business cases, onder andere voor de kademuren in Amsterdam, laten zien dat de terugverdientijd vergelijkbaar is met een gesloten WKO bron. Daarbij kan de verwarming van het gebouw zonder fossiele brandstof worden uitgevoerd, zodat een CO2 besparing wordt gerealiseerd.
In hoeverre draagt de innovatie bij aan een duurzamer Nederland? Is de innovatie duurzaam, toekomstgericht en milieuvriendelijk? In hoeverre wordt de CO2-footprint van de innovatie klein gehouden?
Door de veelvuldig toegepaste damwandconstructies uit te rusten als energiedamwand kan op een efficiënte wijze aquathermie als duurzame energiebron worden ontsloten. Door deze extra functie worden de aangebrachte oppervlaktes staal toegepast voor meer dan enkel het keren van grond en water en dragen zo bij aan de transitie naar gasloze verwarming van onze gebouwde omgeving. Uit de haalbaarheidsstudie is gebleken dat per jaar ca. 1,2 ton CO2 uitstoot per meter energie damwand kan worden bespaard. Het Swettehûs van de Provincie Friesland is een showcase van circulair bouwen. Dat voor dit gebouw energiedamwand is gekozen, waarbij gebruikte damwand is toegepast, is het ultieme bewijs voor het duurzame karakter van de innovatie!
Is jouw inzending een goed voorbeeld van succesvolle samenwerking? Ben jij in gezamenlijkheid tot dit resultaat gekomen? In hoeverre is samengewerkt met partners en is gebruikgemaakt van participatie?
De ontwikkeling van de energie damwand gebeurt in samenwerking met Gooimeer BV, Duurzame Opgewekt BV, TU Delft en TU Eindhoven. Deze mix van bedrijfskundige en wetenschappelijke kennis is zeer succesvol en levert ook een zeer prettige samenwerking op. Niet alleen bij de opzet en uitwerking van de pilots, maar ook in het verder vermarkten van de energiedamwand. Daarnaast vinden we bij overheden veel enthousiasme voor de duurzame ontwikkeling. De pilot in de Zweth is gefinancierd door de provincie Zuid-Holland en is in goede samenwerking met HH Delfland vergund, waarbij ruimte is gemaakt voor extra metingen voor de waterkwaliteit. Bij de verdere uitrol ontmoeten we bij alle overheden enthousiasme en de wil om in samenwerking te verduurzamen.
Upload minimaal 2 foto's van jouw inzending. Deze worden gebruikt voor publicatiedoeleinden over de Waterinnovatieprijs.
Voeg eventuele aanvullende beschrijving toe en/of voeg digitale informatie toe, zoals weblinks, brochures, digitaal foto- en videomateriaal, presentaties, persberichten etc.
Pilot De Zweth: https://cruxbv.nl/artikel/pilotproject-energiedamwand-in-de-zweth
energie-damwanden: https://www.energie-damwanden.nl/
energie damwand Swettehûs: https://www.youtube.com/watch?v=zqBY6BYBWbQ
Vul hier de naam of namen in van de inzenders van het idee. Deze zal vermeld worden bij het idee.
CRUX Engineering B.V.